یا مقلب القلوب و الابصار... / سخن امام علی در مورد نوروز و تاریخچه شکل گیری دعای تحویل سال
تاریخ انتشار: ۱ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۳۹۹۸۷۵۲۱
به گزارش «مبلغ» - یادداشت محمدرضا یوسفی در مورد سنت های ملی را به مناسبت ایام عید نوروز در ادامه می خوانید:
کشورهای دارای تاریخ کهن، علاوه بر سنت های مذهبی دارای سنت های ملی، آداب و رسومی هستند که ریشه در فرهنگ دیرینه‌شان دارد. ملت ایران صاحب یکی از اصیل‌ترین سنتهای ملی و با شکوه ترین آنهاست. اصالت و عمق این فرهنگ به گونه ای بوده که در دوران پسا اسلامی نیز شکوه خود را حفظ کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
"]
نوروز یکی از جشن های شادی و ستایش الهی است که به جمشید، پادشاه اسطوره‌ای ایران، منسوب است که به تدریج به بزرگ‌ترین جشن ملی ایران بدل شده است. شاید این جشن در ابتدا جشن شاهان بوده، اما از آنجا که در بهار و زنده شدن دوباره طبیعت بوده و یادآور شور و طراوت زندگی است به مرور زمان به یک سنت همگانی تبدیل شد.
وقتی دین وارد جوامعی می شود، آن جوامع اعتقادات ویژه و سنن و آداب و رسومی دارند. برخی از این اعتقادات و سنن مانند اعتقاد به تثلیث در مسیحیت و یا بت پرستی در تضاد آشکار با تعالیم دینی هستند و در نتیجه به زودی کنار گذارده می شوند. برخی اعتقادات در تعارض آشکار با تعالیم دینی نبوده و می توان با تفسیرهایی از دین سازگاری داد. برخی سنتهای ملی نیز به دلیل داشتن ابعاد انسانی، اخلاقی و نیایشی نه تنها از سوی دین رد نمی شود که مورد تاکید نیز قرار می گیرند.
نوروز در ایران دورۀ اسلامی نیز به عنوان جشنی ملی و سنتی تداوم یافته و توسط بزرگان دینی نیز تایید و رنگ مذهبی نیز به خود گرفته، تا امروز که باشکوه و جلال به ما رسیده است. فیروزآبادی در قاموس اللغه و سیوطی در تفسیر مختصر خود نقل می کند که شیرینی نزد حضرت علی(ع) به مناسبت جشن نوروز بردند. حضرت فرمودند « نوروزا لنا کل یوم» و به تعبیر فارسی هر روزمان نوروز باد. نوروز نماد شادی و ستایش خداوند برای شور زندگی و حیات دوباره طبیعت بود. در روایتی دیگر است که امام صادق خطاب به معلی بن خنیس، ضمن بزرگداشت نوروز و مقدس شمردن آن، توصیه هایی کرده است.
علامه مجلسی در کتاب «زادالمعاد» نقل می کند که روایت شده در وقت تحویل سال این دعا را بسیار بخوانید: «یا مقلب‌القلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال». به دلیل جایگاه علامه مجلسی، این دعا به عنوان دعای تحویل سال در دوره صفویه مرسوم و معمول شد.
جشن سده هم همین وضع را دارد. جشن سده با ماجرای پیروزی فریدون بر ضحاک پیوند داشته و نماد مبارزه و دشمنی با ظلم و ستم است. چنانچه در فرهنگ دهخدا آمده است، چهارشنبه سوری نیز نماد طلب آمرزش برای خود و مردگان بوده است که ریشه در ایران باستان دارد. در ایران امروز، در آخرین چهارشنبۀ سال، آتشی برافروخته شده و شوری به پا می شود و در آخرین پنج شنبه سال برای طلب آمرزش گذشتگان، بر سر مزار نزدیکان می روند و برای آنان خیرات می کنند.
طبیعی است این سنن کهن در طول زمان ممکن است دچار انحراف هایی شوند چنانچه این وضعیت برای برخی از سنن اسلامی نیز رخ داده است و البته راه آن، تقابل با اصل این سنتها نیست بلکه اصلاح و زدودن خرافه ها و انحرافات از آنان است تا کارکردهای تاریخی خود را داشته و به هویت بخشی ایرانیان و تقویت عِرق ملی ادامه دهند.
در گذشتۀ دور، چهارشنبه سوری در فضای باز و صحرا صورت می گرفت و در چند دهه قبل به صورت مختصر در حیات خانه ها برپا می شد. البته اکنون در مراسم چهارشنبه سوری اعمال خطرناکی صورت می گیرد که در گذشته نبوده است و راه آن نیز مقابله با اصل این مراسم کهن نیست. این مراسم کارکردهای مهم فرهنگی و اجتماعی دارند از این رو نفی آن هیچ توجیهی نداشته و کارکردهای مثبت مانند رشد هویت ملی، افزایش شور و هیجان و شادی را از بین می برد. خوشبختانه چندی است که تدبیر عقلایی می شود و سعی در فراهم کردن مکان مناسبی برای این جشن، شده است.
مقابله با سننی که ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی دارد و مورد تایید بزرگان دینی هستند، موجب جایگزینی سنتهای غیر اصیل ایرانی خواهد شد. از این رو با فرهنگ سازی مناسب و بازگویی فلسفه های انسانی این سنتها، غنا و محتوای واقعی بایستی به این سنن بازگردانده شود.
منبع: کانال شخصی محمدرضا یوسفی
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1886136منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: چهارشنبه سوری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۸۷۵۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آبگیری ۳۰ درصد از تالاب کجی نمکزار نهبندان
کوهستانی رئیس اداره حفاظت محیط زیست نهبندان گفت: باتوجه به بارندگی‌های اخیر و بررسی تصاویر ماهواره‌ای حدود ۳۰ درصد از پهنه ۵ هزار هکتاری آبی تالاب کجی آبگیری شده ضمن اینکه تمامی پهنه آبی تالاب دارای رطوبت بوده و با توجه به پیش بینی‌های سازمان هواشناسی و ورود سامانه‌های بارشی جدید به منطقه طی این ماه انتظار می‌رود سطح آبی تالاب افزایش یابد که این امر باعث کاهش ریزگرد‌ها و تغذیه سفر‌های زیر زمینی خواهد شد.
او افزود: پرندگان هم با آبگیری تالاب در حال و رفت آمد به آن هستند، اما پرندگان مهاجر سیبری اغلبشان بازگشته اند.
کوهستانی با اشاره به این که به موقع آبگیری نشدن تالاب و خشکسالی‌ها سبب شده تا پرندگان مهاجر سیبری امسال در مقایسه با سال‌های قبل کمتر تالاب کجی را به عنوان مقصد زمستانی خویش برگزینند ادامه داد: بعلاوه باید در نظر داشت که به واسطه خشکی تالاب هامون و سد‌هایی که کشورهمسایه (افغانستان) آن سوی مرز‌ها زده است پرندگان مهاجر هم بیشتر به آن سوی مرز‌ها کشیده شده اند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست نهبندان با بیان این که در تعطیلات نوروز حدود هزار و ۵۰۰ نفر از این تالاب دیدن کردند بیان کرد: اما تعداد بازدیدکنندگان امسال در مقایسه با سال‌های قبل کمتر بود و دلیلش هم این است که تعطیلات عید نوروز با ماه مبارک رمضان مقارن شد و همین تقارن در کم شدن تعداد مسافران و مهمانان تالاب تأثیرگذار بود.
باشگاه خبرنگاران جوان خراسان جنوبی بیرجند
دانشجویان سال سوم دانشگاهها، بورسیه دانشگاه فرهنگیان میشوند